DZIADY CZĘŚĆ IV. Obydwie części Dziadów (II i IV) łączy Gustaw, bohater który w II części występuje jako widmo. Czas akcji – święto dziadów – jest ten sam. Wspólny jest motyw obrzędu. Zarówno w części II, jak i w IV mamy trójdzielną kompozycję (trzy godziny, trzy duchy, trzy świece), wspólne są prawdy moralne.
Miejscem akcji utworu jest dom greckokatolickiego Księdza, który mieszka w nim z dwójką dzieci. Nieoczekiwanie pojawia się Pustelnik. Jego ubiór jest dziwaczny. Księdzu przybysz wydaje się być znajomy, gość nie chce jednak na razie zdradzić swojej tożsamości. Rozpoczyna się rozmowa dwójki głównych postaci utworu, która jest jednocześnie główną osią konstrukcyjną dramatu. Ubiór i wygląd Pustelnika powodują, że dzieci zaczynają się zeń śmiać i przyrównywać do stracha na wróble. Bohater upomina je jednak, po czym zaczyna snuć swą opowieść o nieszczęśliwej miłości. Wspomina, że i w latach jego młodości była we wsi dziwacznie ubrana i majacząca dziewczyna, którą wyśmiewał, nie wiedząc, że i jego czeka podobny los. Pustelnik zagaduje Księdza na temat romantycznych lektur. Blade oblicze oraz nóż za pazuchą przybysza, powodują, że dzieci zaczynają się go bać. Gość bierze z szafy dwa tomy (Cierpienia młodego Wertera Goethego oraz Nową Heloizę Rousseau) i nazywa owe dzieła „książkami zbójeckimi”. Dowodzi, że ukształtowały w nim swoistą wrażliwość, wyznaczyły mu romantyczny światopogląd. Skutkowało to gorzkim rozczarowaniem w momencie konfrontacji opowieści o wyidealizowanej miłości w książkach z własnymi życiowymi doświadczeniami. Spokojne dotąd zachowanie bohatera przeradza się w egzaltację i wzburzenie. Ksiądz oznajmia dzieciom, że przybyły cierpi przypuszczalnie na pomieszanie zmysłów. Pustelnik wskazuje na kij, na którym się opiera oraz stwierdza, że jedynie przyroda jest mu teraz bliska. Ma też przy sobie gałązkę cyprysową, ofiarowaną niegdyś przez ukochaną. Wspomnienie wybranki przyczynia się do rozwinięcia koncepcji miłości, bliskiej przybyłej postaci. Miłość jest dla przybysza mianowicie pewnym uświęceniem, niejako związkiem dwóch dusz. Wspomina z bólem i płaczem rozstanie z ukochaną, po czym opisuje z uniesieniem jej wdzięki. Wybranka serca Pustelnika jest przez niego idealizowana, jej urody zazdrościć mają jej nawet aniołowie. Gorycz i żal gościa próbuje złagodzić Ksiądz, przypominając, że rozstania są wpisane w ludzki żywot, zwłaszcza te, które spowodowane są śmiercią bliskiej osoby – wspomina też śmierć swojej żony. Przywołanie sakramentu małżeństwa powoduje jednak silniejszy wybuch żalu u Pustelnika. Mówi on, że kiedy kobieta stanie przed ślubnym ołtarzem, to jest to równoznaczne z tym, jakby umarła. Wybija kolejna godzina. Spór światopoglądowy głównych oponentów utworu zaostrza się. Pustelnik daje Księdzu jasno do zrozumienia, że są pewne zjawiska, których nie da się racjonalizować. Wreszcie przybysz daje się rozpoznać. Okazuje się, że nazywa się Gustaw i pobierał niegdyś u Księdza nauki. Duchowny wspomina, że był on jednym z najbardziej uzdolnionych jego wychowanków. Gustaw oskarża Księdza wprost, że nauczył go czytać i pokazał tak optymistyczną i idealizującą wizję świata, podczas gdy w rzeczywistości jest on przyziemny i mało wzniosły. Przybyły gość opowiada o swojej samotności. Mówi, że w miejscu jego domu rodzinnego, który niedawno odwiedził znajdują się obecnie niszczejąca rudera, zaś jego bliscy już nie żyją. Bohater ponownie wspomina dzieciństwo i młodość jako czas, który miał decydujący wpływ dla ukształtowania się jego wrażliwości. Gustaw opowiada o tym, jak wybrał się po latach, by odwiedzić ukochaną. Tak się jednak zdarzyło, że uczynił to w dniu jej ślubu z innym mężczyzną. Bohater relacjonuje jak pogrążony w bólu oglądał przez okno salę weselną pełną rozbawionych gości, podczas gdy on cierpiał nieopisane katusze. Gniewnie recytuje Gustaw znamienny monolog na temat niestałości przedstawicielek płci pięknej („Kobieto! / Puchu marny! / Ty wietrzna istoto”). Wyraża przekonanie, że zewnętrznej urodzie towarzyszy u kobiet zepsuta dusza, osobowość. Zwraca również uwagę na interesowność i materializm panien. Wzburzony Gustaw wyciąga zza pazuchy sztylet i zastanawia się nad możliwością jego użycia – wobec bogatszych od siebie kochanków. Myśli też nad ugodzeniem nożem Maryli, ale powstrzymuje się. Atmosfera staje się coraz bardziej napięta, Gustaw wydaje się tracić kontakt z otoczeniem, jego wypowiedzi zamieniają się w majaczenia. Wybija kolejna godzina. Bohater przebija się sztyletem. Ku zdziwieniu Księdza nic mu się jednak nie dzieje, nadal siedzi i kontynuuje rozmowę. Okazuje się, że jest on upiorem. Dotąd pewny siebie Ksiądz zaczyna się bać i traci podstawy swojego rozumowego postrzegania świata. Religia i nauka są bezsilne wobec tego, z czym ma on do czynienia. Gustaw opowiada, że raz do roku musi odbywać bolesne misterium jako karę za pogwałcenie praw boskich i praw natury przez odebranie sobie życia. Raz do roku przybywa mianowicie na ziemię jako upiór i na nowo przeżywa swój wielki dramat miłosny, by na koniec odebrać sobie życie. Bohater ma do Księdza jedną prośbę, chciałby, by przywrócić zaniechany obrzęd dziadów. Duchowny nie uznaje jednak tego typu rytuałów, podważa ich zasadność. Gustaw ponownie zwraca uwagę na konflikt pomiędzy światem serca i rozumu. Przywołuje dzieci pod kantorek i tam rozmawia z duchem, co stanowi jednoznaczny dowód istnienia życia pozagrobowego. Zwraca uwagę, że w czyśćcu jest wiele dusz, które oczekują zainteresowania swym losem i modlitwy. Utwór kończy się maksymą, podobną do tych, które przewijały się przez Dziady, cz. II. Jej wykładnia jest taka, że kto za życia idealizował świat, szukał w nim Raju, po śmierci do owego Raju nie trafi.
II – plan wydarzeń - 2l.pl. „Dziady” cz. II – plan wydarzeń. 1. Listopadowa noc, w kaplicy gromadzą się wieśniacy. 2. Guślarz rozpoczyna obrzęd dziadów – przywoływania dusz z czyśćca. 3. Pojawiają się zjawy lekkie – aniołki Józio i Rózia.
Akcja Dziadów cz. IV rozgrywa się w domu Księdza w noc zaduszną, w listopadzie. Trwa trzy godziny – od 21 do północy, odmierzane gaśnięciem kolejnych świec, biciem zegara i pianiem koguta. W dziele można wyróżnić dwa wątki: 1) wątek tragicznej miłości Gustawa – historia miłości głównego bohatera zostaje zamknięta w trzech symbolicznych godzinach: miłości, rozpaczy i przestrogi. Gustaw opowiada o uczuciu do Maryli, które było miłością idealną i daną od Boga. Następnie przedstawia swoją rozpacz po tym, jak dziewczyna poślubiła innego mężczyznę. 2) wątek polemiki Gustawa z Księdzem – Gustaw jest obrońcą romantycznych ideałów, wielkiej miłości i obrzędu Dziadów. Ksiądz reprezentuje postawę racjonalisty, który podchodzi do życia zgodnie z zasadami „Dziadów” cz. IV rozgrywa się w:a) listopadzieb) sierpniuc) marcud) grudniuAkcja „Dziadów” cz. IV rozgrywa się w domu Księdza w:a) wigilię Bożego Narodzeniab) noc zadusznąc) Wielki Piątekd) Dzień Wszystkich ŚwiętychAkcja „Dziadów” cz. IV rozpoczyna się o godzinie:a) 24b) 21c) 20d) 18
IV cz. Dziadów Adama Mickiewicza pochodzi z tzw. wileńsko-kowieńskiego okresu w dziejach jego twórczości. Dzieło powstawało w latach 1821-22, a po raz pierwszy opublikowane zostało w roku 1822 w II tomie Poezji. Fabuła dramatu oparta jest na faktach z życia samego Mickiewicza. Pierwowzorem ukochanej Gustawa z dramatu była Maryla
Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Dziady Noc w Zaduszki. Mieszkanie Księdza greckokatolickiego, po wieczornym posiłku. Przy stole, na którym stoją dwie zapalone świece, siedzą Ksiądz i dzieci. Przed obrazem Najświętszej Marii Panny pali się lampka. Motto: „Podniosłem wszystkie zmurszałe całuny, leżące w trumnach; oddaliłem wzniosłą pociechę rezygnacji, jedynie po to, by sobie wciąż mówić: -- Ach, przecież to tak nie było! Tysiąc radości zrzucono na zawsze w doły grobowe, a ty stoisz tu sam i przeliczasz je. Nienasycony! nienasycony! nienasycony! nie otwieraj całkowicie podartej księgi przeszłości!... Czyż nie dość jeszcze jesteś smutny?” Jean Paul Friedrich Richter Ksiądz nakazuje dzieciom, żeby wstały od stołu i pomodliły się za dusze, cierpiące w Czyśćcu. Rozlega się stukanie do drzwi i wchodzi ubrany dziwacznie Pustelnik. Mężczyzna wywołuje przerażenie dzieci, Ksiądz pyta, kim jest niespodziewany gość. Przybysz odpowiada, że nie jest trupem, choć dla świata jest jak umarły. Ksiądz sądzi, że wcześniej widział go w okolicy. Pustelnik potwierdza, że był tu trzy lata temu, przed śmiercią. Patrzy na zegar i mówi, że jeszcze nie może powiedzieć, kim jest. Przybywa z daleka i prosi o wskazanie „drogi śmierci”. Ksiądz nie chce tego uczynić, ponieważ jego powinnością jest nawracanie ludzi z błędnie obranego kierunku. Pustelnik zarzuca mu, że wiedzie błogie życie w domu z dziećmi i nie wie, że na świecie trwają zamieszki, upadają narody i giną kochankowie. Jednakże życie w małym domku jest błogosławione. Za oknem słychać odgłosy burzy. Tajemniczy młodzieniec śpiewa piosenkę ludową: „Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy, I noc ma spokojną, i dzień nietęskliwy”. Ksiądz zaprasza go, by usiadł przy stole i odpoczął. Pustelnik wskazuje na swoją pierś i wyznaje, że płonie w niej żar, przy którym topnieją lód i śnieg. Kapłan stwierdza, że gość nie słucha go i mówi, że zapewne przebył daleką drogę, bo jest przemoknięty. Gość ponownie chce, by wskazano mu „drogę śmierci”. Ksiądz odpowiada, że jest za młody, by umrzeć, stara się go uspokoić, widzi, że mężczyzna jest chory i zmęczony. Obiecuje, że wskaże mu drogę, lecz najpierw musi się do tego przygotować. Prosi, by dzieci zajęły się gościem i odchodzi. Jedno z dzieci pyta Pustelnika o jego strój, złożony z różnych kawałków materiału i dostrzega sztylet, który mężczyzna chowa. Młodzieniec prosi, aby dzieci nie śmiały się z niego. Wyznaje, że znał kobietę, która była równie nieszczęśliwa jak on. Kiedy zjawiła się we wsi, wszyscy naśmiewali się z jej biednej sukni. On także się zaśmiał. Wtedy był szczęśliwy i nie przypuszczał, że pewnego dnia również założy na siebie nędzną szatę. Wraca Ksiądz z winem i jedzeniem. Pustelnik pyta go, czy lubi smutne piosenki i śpiewa: „A odjechać od niej nudno, A przyjechać do niej trudno!”. Bierze książki z szafy i zwraca się do kleryka z pytaniem, czy zna żywot Heloisy i losy Wertera. Śpiewa, że pragnie zaznać śmierci i odkupić wszystko krwią. Wydobywa sztylet. Ksiądz powstrzymuje go, mówiąc, że jeśli jest chrześcijaninem, nie powinien mieć bezbożnych myśli. Pustelnik patrzy na zegar, jest godzina dziewiąta. Pyta, czy kleryk wie, czym jest nieszczęście. Przegląda książki i mówi, że są zdradzieckie. To właśnie po przeczytaniu utworów Goethego, postanowił szukać „boskiej kochanki”, którą wyidealizował w marzeniach, odnalazł, lecz ostatecznie nie mogli być razem. Ksiądz chce się dowiedzieć, czy od dawna płacze po stracie ukochanej. Mężczyzna wychodzi po towarzysza podroży, a duchowny upomina swe dzieci, by nie śmiały się z wyglądu chorego człowieka. Pustelnik wraca, ciągnąc za sobą gałąź jedliny, przemawia do niej jak do człowieka. Podnosi ją, by przywitała się z panem domu. Ksiądz pyta, po co mu jodła i mówi do dzieci, że ten człowiek jest szalony. Mężczyzna odpowiada, że jest to cyprys, pamiątka rozstania. Ponownie sięga po książki i mówi, że u Greków były dwa drzewa, które symbolizowały miłość: mirt i cyprys. Gałąź, którą nosi, zerwała ukochana i przypomina mu ona ostatnie słowa, skierowane do kobiety. Ten kawałek drzewa jest lepszy niż ludzie, naśmiewający się z niego. Pozostała mu jako jedyna z wielu 1 2 3 4 Szybki test:W IV cz. „Dziadów” „wrót bez zamku i bez panów chaty” pilnował pies:a) Śmigłyb) Bystryc) Krukd) SokółRozwiązanieGustaw z Marylą w IV cz. „Dziadów” czytał książki:a) Rousseaub) Tassac) Homerad) OwidiuszaRozwiązanieGość księdza w IV cz. „Dziadów” prosi o wskazanie mu:a) „drogi życia”b) „drogi śmierci”c) „drogi miłości”d) „drogi wybawienia”RozwiązanieWięcej pytań Zobacz inne artykuły:Dziady cz. I„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółoweDziady cz. IICzas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II”„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe„Dziady” cz. II - krótkie streszczenieLudowość w „Dziadach cz. II”Geneza II cz. „Dziadów”„Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego„Dziady” cz. II - charakterystyka postaciWymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama MickiewiczaRodzaje duchów w „Dziadach” cz. IIObrzęd dziadów i jego funkcja w dramaciePrawdy moralne w II cz. „Dziadów”Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznegoKompozycja i styl „Dziadów” cz. IIPlan wydarzeń „Dziadów cz. II”Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktachNajważniejsze problemy II cz. Dziadów”Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. IITematyka II cz. „Dziadów”Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”?Znaczenie motta w „Dziadach” cz. IINa czym polegał obrzęd „Dziadów”Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza?Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. IIMotywy w „Dziadach” cz. IIDziady cz. IIICzas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów”„Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe„Dziady” jako dramat romantyczny„Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez KonradaOkoliczności powstania „Dziadów" cz. IIIInterpretacja Wielkiej ImprowizacjiMartyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów”Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów”Mesjanizm „Dziadów” cz. IIITematyka „Dziadów” cz. III„Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu„Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polskiInterpretacja Małej ImprowizacjiObraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów”Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów”Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji”Historia RollisonaHistoria CichowskiegoInterpretacja Widzenia Księdza PiotraWidzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatuMotyw Polaków w III cz. „Dziadów”Plan wydarzeń III cz. „Dziadów”„Dziady” cz. III - charakterystyka postaciSens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w KonradaScharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski”Scharakteryzuj Konrada jako wieszczaPani Rollison jako przykład matki-Polki„Pieśń zemsty” KonradaMotywy obecne w „Dziadach” cz. IIIDziady cz. IVCzas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów”„Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółoweKonrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski)Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. DziadówKompozycja i styl III cz. „Dziadów”Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowskiBiografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów”„Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci„Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłościSpór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistąPlan wydarzeń IV części „Dziadów”InneBallada „Upiór” - interpretacjaGeneza „Dziadów” MickiewiczaŻyciorys Adama MickiewiczaMotywy literackie w „Dziadach” MickiewiczaW jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach”Najważniejsze inscenizacje „Dziadów”Mickiewicz - kalendarium twórczościŻycie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendariumOpinie wybitnych o MickiewiczuNajważniejsze cytaty „Dziadów”Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnegoBibliografia Partner serwisu: kontakt | polityka cookies
Charakterystyka Gustawa - Dziady cz. 4. Gustaw to niemalże programowy bohater romantyczny. Samotnik, szaleniec, nieszczęśliwy kochanek, jednostka izolująca się od społeczeństwa a poza tym – duch w roli przedstawiciela zaświatów (prosi o przywrócenie „dziadów” w imieniu innych dusz!).
Ha! wyrodku niewiasty!Śmiertelne ścisnę wokoło szyi twojej wieńce!Idę jak moję własność do piekła...Adam Mickiewicz, Dziady, Dziady. Poema, Dziady, część IV
lekturę Streszczenie krótkie Pustelnik - Gustaw, jako przedstawiciel świata duchów, pojawia się w domu Księdza, by prosić go o pozwolenie żywym na obchodzenie obrzędu Dziadów.
Akcja utworu rozgrywa się w pierwszej połowie XIX wieku, w trzy godziny Dnia Zadusznego: od dziewiątej wieczorem do północy. Miejscem akcji jest Litwa.
. 626 29 178 640 673 163 76 577
godziny dziady cz 4
